Do vậy, để phòng trị bệnh cho cá trong mùa mưa lũ, bà con nuôi cá cần thực hiện các biện pháp sau:

1. Một số biện pháp để tăng cường sức đề kháng cho cá:

Trong quá trình nuôi, bà con cần tăng cường sức đề kháng cho cá nuôi để giúp giảm thiểu cá nuôi bị mắc bệnh. Dưới đây là một số biện pháp giúp tăng cường sức đề kháng cho cá:

* Thả ghép cá:

Việc thả ghép các loài cá và mật độ thích hợp sẽ tận dụng được nguồn thức ăn tự nhiên, không gian sống rộng rãi, phòng bệnh tốt.

Mật độ thả ghép cần tuỳ thuộc vào loại hình nuôi như: bán thâm canh hay thâm canh, tuy nhiên cần phải đảm bảo mật độ tối thiểu là 02 con/m2.

* Chọn giống thả nuôi:

Khâu chọn giống là rất quan trọng. Người nuôi cần chọn giống có sức đề kháng tốt, có khả năng miễn dịch đối với một số bệnh và sinh trưởng nhanh.

* Nuôi xen canh các loài động vật thuỷ sản:

 Ao nuôi sẽ tích luỹ nhiều chất thải và mầm bệnh do trong quá trình nuôi ao nuôi đã tích luỹ nhiều thức ăn dư thừa. Các chất thải và mầm bệnh này sẽ ảnh hưởng và gây bệnh cho các chu kỳ nuôi tiếp theo của đối tượng nuôi đó. Do vậy cần tiến hành nuôi xen canh trên một ao nuôi để khắc phục yếu điểm này.

* Quản lý, chăm sóc cá nuôi:

Người nuôi cần thực hiện biện pháp kỹ thuật chăm sóc theo "4 định": Định chất lượng thức ăn; Định số lượng thức ăn; Định vị trí cho ăn; Định thời gian cho ăn. Cần kiểm tra tốc độ sinh trưởng của cá nuôi định kỳ để bổ sung, điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.

Thường xuyên theo dõi cá nuôi. Khi cá nổi đầu, cần xác định ngay nguyên nhân. Nếu do thiếu oxy, cần tăng cường quạt nước, phun nước, giảm lượng thức ăn. Chú ý không nuôi thâm canh với mật độ dày, vượt khả năng của ao. Với ao cũ, mỗi lần thay nước cần tiến hành xử lý nước bằng vôi bột.

Thường xuyên theo dõi mức nước, màu nước: thường xuyên kiểm tra mức nước, màu nước trong ao để kịp thời điều chỉnh. Bảo đảm môi trường ao nuôi trong sạch bằng các biện pháp hóa dược như sử dụng bột đá, vôi bột, vôi nước bón định kỳ cho ao nuôi, liều lượng tùy theo đối tượng nuôi. Ngoài ra, người nuôi có thể sử dụng một số sản phẩm dưới đây:

- Men vi sinh vi sinh và enzyme tổng hợp dùng để tăng cường tiêu hóa và bảo vệ đường ruột. Liều lượng sử dụng: trộn 0,5 – 1g/kg thức ăn, cho cá ăn trong suốt vụ nuôi.

- Dầu mực: Tác dụng bao bọc thức ăn và thuốc, tránh tan rữa nhanh trong môi trường nước. Tạo mùi hấp dẫn cho cá bắt mồi nhiều. Liều dùng 10g/kg thức ăn.

- Vitamin C: tăng sức đề kháng cho cá nuôi, trộn vào thức ăn cho cá ăn hàng ngày. Tùy theo đối tượng nuôi, liều lượng sử dụng từ 0,5 – 0,6g/kg thức ăn/ngày.

2. Một só bệnh thường gặp và biện pháp phòng trị:

Để phòng trị các dạng bệnh ngoại ký sinh trùng trên cá, người nuôi thường sử dụng các loại hóa chất như: formol, thuốc tím, vôi, muối,… Tuy nhiên, hiện nay trước xu hướng hạn chế sự ô nhiễm môi trường nước do các hóa chất độc hại cùng với phương châm “phòng bệnh hơn trị bệnh”, rất mong bà con nông dân thực sự quan tâm đến công tác phòng bệnh và chỉ sử dụng các loại hóa chất không làm ô nhiễm môi trường nước và cần hạn chế sử dụng các hóa chất độc hại làm ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Chúng tôi xin đề xuất hai loại hóa chất dùng để phòng bệnh cho cá nuôi thường gặp nhất là các bệnh ngoại ký sinh trùng trong mùa mưa lũ, đó là muối (NaCl) và vôi (CaO).

Cách sử dụng như sau: Vôi và muối cho vào túi vải treo ở 4 góc nơi cho cá ăn và nên bắt đầu treo khi cho cá ăn (mỗi loại một túi cho mỗi góc). Nuôi bè và đăng quần sử dụng hàm lượng như sau: vôi: 2 – 5 kg/túi, muối 10 – 20 kg/túi. Nuôi ao, hầm sử dụng vôi: 1 – 2 kg/túi, muối 10 kg/túi.

Liều lượng trên có thể thay đổi trong phạm vi cho phép tùy theo quy mô, diện tích nuôi và thể tích nước. Định kỳ 10 – 15 ngày thực hiện một lần. Nếu phát hiện đàn cá nuôi có biểu hiện giảm ăn, nhào lộn dữ dội, trên da và mang có nhiều nhớt, cá bệnh chết với số lượng ít và tăng không đáng kể thì thực hiện việc treo vôi và muối trong 3 ngày liên tục (trong mô hình nuôi ao, hầm thì mỗi ngày thay 10 – 15% thể tích nước ao). Đồng thời đem mẫu cá bệnh nhờ cán bộ thủy sản hỗ trợ trong việc chuẩn đoán bệnh cá.

Bên cạnh đó, có thể sử dụng thêm dây giác, cỏ mực đập giập bọc lại bằng lưới cước treo ở đầu bè hoặc ở chỗ cho ăn trong ao, hầm với liều lượng mỗi lần treo từ 5 – 10kg để nâng cao hiệu quả phòng ngừa các bệnh ngoại ký sinh trùng trong mùa mưa, lũ.