29/03/2024
Khuyến nông Hậu Giang đồng hành và phát triển cùng bà con nông dân!
 
Hoạt động ngành nông nghiệp
Hội thảo online: Hiện trạng phụ phẩm nông, lâm, thủy sản và đề xuất giải pháp cho vùng Nam Bộ
 988
 21/09/2021
Ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát biểu tại Hội thảo

Ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát biểu tại Hội thảo

Ngày 10/09/2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hội thảo online về hiện trạng phụ phẩm nông, lâm, thủy sản và đề xuất giải pháp cho vùng Nam Bộ. Tham dự hội thảo có đại diện lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông Quốc Gia, Cục Trồng trọt, Cục Bảo vệ thực vật, Viện Cây ăn quả Miền Nam, Trường đại học Cần Thơ, các nhà Khoa học: Gs.Ts. Võ Tòng Xuân, Gs.Ts. Nguyễn Quang Thạch, PGs.Ts. Mai Thành Phụng, đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp các tỉnh vùng Nam Bộ. Riêng tại Hậu Giang có ông Đặng Ngọc Giao - PGĐ. Sở Nông nghiệp và PTNT Hậu Giang và lãnh đạo, công chức, viên chức đơn vị trực thuộc Sở Nông nghiệp và PTNT tham dự.

Tại buổi hội thảo các đại biểu được nghe các báo cáo về các nghiên cứu xử lý rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp của Gs.Ts Võ Tòng Xuân; Xử lý phụ phẩm, thân cây Thanh Long tỉa bỏ của Viện cây Ăn quả Miền Nam; Báo cáo của tổ công tác 970 (Tổ công tác đặc biệt của Bộ NN-PTNT)... và một số báo cáo của đại diện một số tỉnh Nam Bộ.

Theo báo cáo của Tổ công tác 970 (Tổ công tác đặc biệt của Bộ NN-PTNT) thì nước ta có nền nông nghiệp nhiệt đới phát triển, có sản lượng sản phẩm lớn, đa dạng, có nhiều loại đặc sản phụ vụ cho mục tiêu bảo đảm an ninh lương thực, thực phẩm mà còn xuất khẩu tới trên 180 nước, vùng lãnh thổ trên thế giới. Năm 2020, Việt Nam sản xuất sản lượng lớn lương thực, thực phẩm các loại để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cho trên 97 triệu dân và xuất khẩu trên 41 triệu USD tới trên 180 nước, vùng lãnh thổ …Trong quá trình sản xuất, bảo quản, sơ chế, chế biến các nông sản đó, tỷ lệ phụ phẩm từ ngành lâm nghiệp, trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản là rất lớn. Đây phải được xem là nguồn tài nguyên tái tạo, chứ không phải là chất thải, mà phải được xem là nguồn đầu vào quan trọng của quá trình tuần hoàn khác nhằm kéo dài chuỗi giá trị gia tăng trong nông nghiệp. Theo định mức kinh tế - kỹ thuật tại Báo cáo tổng kết về điều tra sinh khối ở Việt Nam do Ngân hàng Thế giới thực hiện năm 2018 và số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê, tổng khối lượng phụ phẩm ước tính ở nước ta năm 2020 là trên 150,3 triệu tấn bao gồm: 88,9 triệu tấn phụ phẩm sau thu hoạch từ cây trồng, từ quá trình chế biến nông sản của ngành trồng trọt và 61,4 triệu tấn phân gia súc, gia cầm từ ngành chăn nuôi. Riêng tại Vùng Đông Nam bộ và vùng đồng bằng sông Cửu Long nguồn phụ phẩm nông nghiệp của 2 vùng sinh thái nông nghiệp này chủ yếu từ ngành trồng trọt và chăn nuôi. Năm 2020, vùng Đông Nam bộ ước tính có trên 13,9 triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp, chiếm 9,3% tổng lượng phụ phẩm  nông nghiệp của cả nước, trong đó có 7,8 triệu tấn phụ phẩm từ trồng trọt và 6,1 triệu tấn từ phân vật nuôi. Vùng đồng bằng sông Cửu Long ước tính có 39,4 triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp, chiếm 26,2% tổng lượng phụ phẩm  nông nghiệp của cả nước, trong đó 33,3  triệu tấn từ trồng trọt và 6,2 triệu tấn từ chăn nuôi. Tỉnh Kiên Giang có tổng lượng phụ phẩm nông nghiệp lớn nhất vùng đồng bằng sông Cửu Long (5,7 triệu tấn). Điều đó cho thấy, nếu phụ phẩm đó được tái tạo sẽ góp phần tăng thêm thu nhập, tạo lợi nhuận và đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Cũng theo báo cáo của Tổ công tác 970 thì tỷ lệ sử dụng rơm lúa vào các mục đích khác nhau là 56,3%, bao gồm: thức ăn thô cho giá súc ăn cỏ; làm chất độn chuồng cho vật nuôi; làm đệm lót sinh học cho vật nuôi; làm nấm rơm; phủ luống, phủ gốc cho cây trồng, đặc biệt là rau, cây; sử dụng để lót các loại quả; bán, ủ compost là phân bón hữu cơ truyền thống. Đặc biệt, một lượng đáng kể rơm được đốt ngay tại ruộng ở một số nơi làm gây ô nhiễm không khí, gây cản trở giao thông, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Đây là hành vi bị cấm theo quy định về pháp luật môi trường. Đồng thời tổ cũng đề xuất các giải pháp nhằm tái sử dụng phụ phẩm như sau: Phải có cơ chế, chính sách cho nghiên cứu về phương pháp xử lý, tái sử dụng phụ phẩm; Nâng cao hiệu quả nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ trong chế biến phụ phẩm nông nghiệp; Phải có cơ sở dữ liệu về phụ phẩm nông nghiệp và đồng thời, phải có những dự án khuyến nông, truyền thông và nguồn nhân lực.

Riêng tại Hậu Giang, trên cây lúa: ước lượng rơm, rạ, vỏ trấu từ sản xuất 3 vụ lúa trên địa bàn lượng phụ phẩm phát thải ra môi trường 1,48 ngàn tấn từ rơm rạ, vỏ chấu (rơm rạ 1.152,8 ngàn tấn, vỏ chấu 327,2 ngàn tấn) và 176,2 ngàn tấn cám; Trên cây ăn trái: lượng phụ phẩm chủ yếu là cành lá trong quá trình cắt tỉa, trái rụng do yếu tố sâu bệnh với ước khoảng 172,7 ngàn tấn/năm. Trên rau màu: phụ phẩm ước 46,9 ngàn tấn/năm, chủ yếu là thân lá của rau màu sau thu hoạch còn lại trên đồng ruộng. Trên cây bắp với diện tích trồng 2.050 với lượng phụ phẩm sau thu hoạch lớn, có 5% phụ phẩm là thân lá tươi được nông dân thu hoạch để làm thức ăn gia súc như trâu, bò, dê với với số lượng 123 tấn tươi/năm, số lượng thân lá còn lại cho tự oai mục tại rẫy; Trên cây mía: ước phụ phẩm 126 ngàn tấn, chủ yếu từ ngọn mía bỏ lại tại rẫy và xác bã sau khi nhà máy đã ép đường. Trong đó: ngọn mía là 7,56 tấn, bả mía là 118,5 ngàn tấn; Cây khóm: với diện tích trồng 2.400 ha, sản lượng đạt 43 ngàn tấn có lượng phụ phế phẩm là thân, lá sau thu hoạch 4,3 ngàn tấn, lượng phụ phẩm từ vỏ trái sau chế biến ước 32,3 ngàn tấn tuy nhiên khóm ở Hậu Giang chưa qua khâu chế biến chủ yếu được bán trái tươi ra địa bàn trong và ngoài tỉnh. 

Phát biểu kết luận tại hội thảo, Ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá cao các nghiên cứu, các báo cáo của các viện trường, các nhà khoa học. Đồng thời, ông cũng ghi nhận những ý kiến đóng góp về nghiên cứu ứng dụng, triển giao cũng như những chính sách, đề án, dự án nhằm tận dụng tốt những phụ phẩm nông nghiệp để tránh lãng phí, gây ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, ông cũng chỉ đạo Trung tâm Khuyến nông Quốc Gia nhanh chóng xây dựng các đề tài, dự án nghiên cứu xử lý phụ phẩm nông nghiệp trên cây dừa tại Bến Tre, trên cây Sầu Riêng, trên cây lương thực,... để tạo ra được lượng phân hữu cơ với quy mô lớn, nhiều nhằm hướng đến việc sử dụng rộng rải nhất là người dân, trang trại nông nghiệp từ những phụ phẩm nông nghiệp nhất là phân hữu cơ ủ oai đã qua xử lý để hướng đến nền nông Việt Nam hữu cơ, an toàn và bền vững./.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH TẠI HỘI THẢO

 

 

Triệu Quốc Dương
Trung tâm Khuyến nông tỉnh Hậu Giang

Ý kiến bạn đọc