Diễn đàn với chủ đề “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động các Tổ khuyến nông cộng đồng trong thực hiện Đề án phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp” đã thu hút sự quan tâm đặc biệt từ các đại biểu và bà con nông dân các tỉnh ĐBSCL. Diễn đàn đã ghi nhận những kết quả đạt được của TKNCĐ tại các địa phương trong thực hiện Đề án 1 triệu héc-ta lúa, trong đó có tỉnh Hậu Giang.

Tại Hậu Giang, một trong những vùng sản xuất lúa trọng điểm, kết quả hoạt động của các TKNCĐ trong thực hiện Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”, ghi nhận đạt được những kết quả bước đầu nổi bật và cần thiết phải duy trì hoạt động để giúp nông dân sản xuất lúa ngày càng bền vững.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hậu Giang. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Hậu Giang đã thành lập 51 TKNCĐ với tổng số 562 thành viên. Thành viên trong Tổ chủ yếu là hoạt động kiêm nhiệm từ Phó chủ tịch phụ trách kinh tế ở UBND xã, viên chức Khuyến nông và các hội đoàn thể, các hợp tác xã, tổ hợp tác và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn. Ngành nông nghiệp Hậu Giang thường xuyên theo dõi, kiểm tra, hỗ trợ hoạt động của các TKNCĐ, vận hành theo hướng dẫn, xây dựng kế hoạch, quy chế hoạt động và kiện toàn bộ máy tổ chức tại các địa phương. Tổ chức các lớp tập huấn về tổ chức, vận hành TKNCĐ cho thành viên các Tổ để nâng cao nhận thức và kỹ năng trong quản lý và điều hành.

Thực hiện Đề án 1 triệu héc-ta lúa tại Hậu Giang, vùng đăng ký triển khai Đề án trên địa bàn tỉnh Hậu Giang tập trung tại 06 huyện, thị xã, thành phố trọng điểm trồng lúa gồm: Thành phố Vị Thanh, thị xã Long Mỹ, huyện Vị Thủy, Châu Thành A, Long Mỹ và Phụng Hiệp với diện tích là 28.000 ha vào năm 2025. Giai đoạn năm 2024 – 2025 gồm có 6 huyện, thị xã, thành phố với 35 đơn vị cấp xã tham gia (triển khai trên 50 HTX), giai đoạn 2026 – 2030 sẽ có thêm 8 đơn vị cấp xã tham gia. Sở Nông nghiệp và môi trường tỉnh Hậu Giang đã chỉ đạo lồng ghép thực hiện các chương trình, mô hình, dự án, các lớp đào tạo bồi dưỡng, tập huấn… cho các HTX tham gia Đề án.

Kết quả hoạt động của TKNCĐ trong thực hiện Đề án 1 triệu héc-ta lúa. Hiện nay các TKNCĐ trên địa bàn tỉnh Hậu Giang đã tập tập hợp các tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp, doanh nghiệp, nông dân sản xuất giỏi, điển hình làm nền tảng để hỗ trợ nông dân sản xuất vùng nguyên liệu bền vững, đặc biệt là vùng chuyên canh lúa chất lượng cao. Tập trung chuyển giao công nghệ, kỹ thuật tiên tiến, hỗ trợ hình thành phát triển hợp tác xã, thông tin thị trường, liên kết sản xuất... Hiện tại có 3 HTX được thụ hưởng dự án khuyến nông Trung ương về mạ khay, máy cấy. Nhiều HTX được tham gia mô hình cơ giới hóa trong sản xuất lúa của tỉnh, được hỗ trợ giống, phân hữu cơ và nhiều công cụ, máy cơ giới hóa hiện đại khác.

Các TKNCĐ đã tham gia thực hiện tốt các hoạt động tại địa phương gồm có: Công tác tư vấn cho các thành viên hợp tác xã, tổ hợp tác thực hiện chuyển đổi số, ghi nhật ký điện tử bằng cách sử dụng app Nông sản Hậu Giang, tư vấn cho người dân cài đặt và sử dụng app dự báo sâu rầy từ thiết bị quản lý sâu rầy. Tư vấn hỗ trợ phát triển HTX, THT, tư vấn về các chính sách, liên kết sản xuất, truy xuất nguồn gốc. Tư vấn liên kết sản xuất, kết nối thị trường, hướng dẫn hỗ trợ liên kết sản xuất cho tổ hợp tác, hỗ trợ hình thành các mô hình canh tác lúa theo chuỗi, ứng dụng các công nghệ. Tư vấn, chuyển giao kỹ thuật trong việc áp dụng các công nghệ tiên tiến này giúp người dân giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất và chất lượng, qua đó nâng cao lợi nhuận trên 1 héc-ta, đồng thời giảm thiểu tác động môi trường và phát thải khí nhà kính. Liên kết với các doanh nghiệp như: Công ty Trung An, Doanh nghiệp Hồ Quang Cua, Tập đoàn Lộc Trời… để bao tiêu lúa đạt chất lượng cho các thành viên HTX.

Một trong Tổ hoạt động nổi bật là Tổ Khuyến nông cộng đồng xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thủy, được thành lập ngày 4 tháng 8 năm 2022 và được củng cố lại ngày 23 tháng 8 năm 2024 gồm có 14 thành viên, trong đó: Tổ trưởng là đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã. Tổ phó là 2 viên chức khuyến nông, viên chức trồng trọt và BVTV xã. Thành viên: 11 người gồm các đoàn thể, hợp tác xã, tổ hợp tác và doanh nghiệp. Năm 2024, TKNCĐ xã tham mưu địa phương đăng ký tham gia Đề án với diện tích 250ha, đến năm 2030 diện tích là 1400ha. Trong năm 2025, Tổ đã tham mưu địa phương đăng ký về trên 80ha làm mô hình thí điểm sản xuất lúa chất lượng cao giảm phát phải tại HTX Thuận Tiến. Các giống lúa chất lượng cao được vận động sử dụng là ST24, ST25, RVT, Đài thơm 8, OM18, OM5451.

Ảnh: Tổ KNCĐ cùng HTX Phước Lộc, xã Trường Long A, xây dựng mô hình liên kết sản xuất lúa với nhiều công ty, doanh nghiệp từ khâu giống, phân bón đến tiêu thụ sản phẩm

Sự đồng hành của các TKNCĐ tại Hậu Giang đã giúp phát huy được hiệu quả tích cực trong Đề án 1 triệu héc-ta lúa. Giúp cho các HTX trong vùng thực hiện Đề án tham gia tốt các nội dung theo hướng dẫn của đề án, từ khâu tuyên truyền, tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, công nghệ đến liên kết, tiêu thụ sản phẩm, xây dựng thương hiệu, cũng như thực hành sản xuất giảm phát thải và đo đạc tín chỉ carbon.

Từ đó, các HTX trong vùng Đề án tại Hậu Giang đã từng bước tiếp cận thông tin, thụ hưởng các chính sách hỗ trợ, lồng ghép nhiều nguồn lực để thực hiện tốt các nội dung của Đề án như: HTX Thuận Tiến (xã Vĩnh Thuận Tây, H Vị Thủy), HTX Hai Huynh (xã Vị Thắng, H Vị Thủy), HTX Phước Lộc (xã Trường Long A, H Châu Thành A), HTX DVNN Tân Tiến (xã Vị Tân, TP Vị Thanh), với vùng sản xuất mỗi HTX lên đến hơn 300 héc-ta. Sử dụng giống lúa chất lượng cao, mật độ gieo sạ giảm đáng kể so với sản xuất truyền thống còn từ 60 - 70 kg giống/ha. Ngoài ra, thụ hưởng nhiều loại máy móc, thiết bị cơ giới từ việc lồng ghép hỗ trợ của các chương trình, dự án lĩnh vực ngành nông nghiệp và môi trường.

TKNCĐ với vai trò cầu nối, đang ngày càng chứng tỏ tầm quan trọng trong việc hiện thực hóa Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” tại Hậu Giang. Với sự đồng lòng của chính quyền, doanh nghiệp và nông dân, Hậu Giang đang từng bước xây dựng một nền nông nghiệp bền vững, gắn liền với mục tiêu tăng trưởng xanh và bảo vệ môi trường.