Đồng bằng sông cửu Long (ĐBSCL) được xem là vựa lúa lớn nhất cả nước, nên việc phát triển ngành trồng lúa luôn được xem là thế mạnh của vùng. Cũng như các tỉnh ở ĐBSCL, Hậu Giang có điều kiện tự nhiên khá thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cây lúa. Lúa cũng là cây lương thực lâu đời của bà con vùng đồng bằng. Theo thống kê diện tích trồng lúa trên 80.000ha, người dân sống bằng nghề trồng lúa chiếm trên 80% dân số cả tỉnh. Tuy nhiên trên địa bàn tỉnh thuộc vùng sâu, đất đai bị nhiễm phèn, nhiễm mặn vào mùa khô và một số vùng còn bị ảnh hưởng lũ hàng năm nên sản xuất nông nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn. Năng suất bình quân còn thấp so với tiềm năng nông nghiệp của tỉnh.

Hệ thống cung ứng và nhu cầu trong sản xuất toàn tỉnh một trung tâm sản xuất giống và các HTX, THT, CLB sản xuất giống. nhu cầu giống tiềm năng là rất lớn nhưng trên thực tế khả năng cung ứng giống của các hệ thống còn hạn chế, chưa đáp ứng kịp thời với nhu cầu của bà con nông dân.

Trong những năm qua dưới sự chỉ đạo, lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự nổ lực của ngành nông nghiệp,sự giúp đở của các ngành hữu quan và đặc biệt là sự phấn đấu không biết mệt mỏi của bà con nông dân đã góp phần đem lại những thành tựu khá quan trọng, đặc biệt là sản lượng lương thực đã đạt trên 1 triệu tấn/năm, do đó đã góp phần không nhỏ vào kim ngạch xuất khẩu của cả nước nói chung và tăng trưởng chung của tỉnh Hậu Giang nói riêng.

 Bên cạnh những thành tựu đạt được, nông nghiệp và nông thôn của tỉnh vẫn còn không ít khó khăn, khuyết điểm đó là:

 - Cơ cấu kinh tế nông nghiệp - nông thôn chuyển dịch chậm so với tiềm năng sẵn có và yêu cầu về công nghiệp hóa, hiện đại hóa;

 - Đất sản xuất còn manh mún, chất lượng nông sản hàng hóa còn thấp và giá thành cao nên khó tiêu thụ và hiệu quả thấp;

 - Tập quán canh tác của nông dân còn chậm đổi mới, nhất là đổi mới về giống, ứng dụng công nghệ sau thu hoạch với các khâu còn thấp, quy mô sản xuất của nông dân còn nhỏ lẻ, trong khi vai trò của HTX, THT, CLB nông nghiệp chưa cao.

 - Sự liên kết giữa nông dân với nhau, giữa nông dân với doanh nghiệp còn rất yếu, dễ bị phá vỡ; doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực cây lúa còn ít, hoạt động nhỏ lẻ, chưa tổ chức được hệ thống tiêu thụ chuyên nghiệp; công nghệ sau thu hoạch và bảo quản còn nhiều bất cập…

 Những nguyên nhân trên dẫn đến việc sản xuất, tiêu thụ lúa gạo hiện nay ở ĐBSCL nói chung và tỉnh Hậu Giang còn thiếu ổn định và chứa nhiều rủi ro. Điệp khúc được mùa - mất giá và ngược lại lặp lại trong nhiều năm và vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu để phòng ngừa. Người nông dân vì thế mà hay chạy theo xu thế “đám đông”, nghĩa là cây gì có giá là lại cùng nhau đổ xô trồng, khi mất giá lại bỏ tìm hướng mới, rất mất thời gian, tiền của, thiếu ổn định.

Để khắc phục những khó khăn nêu trên, đồng thời thúc đẩy nông nghiệp và nông thôn của tỉnh phát triển, một trong những nhiệm vụ cấp bách là sớm xây dựng một hệ thống sản xuất giống nói chung và đặc biệt hơn cả là chương trình giống cộng đồng đối với cây lúa nói riêng để nâng cao trình độ sử dụng giống chất lượng.

Nhằm giải quyết cơ bản các khâu để đưa cây lúa Hậu Giang trở thành thế mạnh trong xuất khẩu, mang lại lợi nhuận cho người nông dân để xóa đói, giảm nghèo,  Tỉnh ủy, UBND tỉnh và sự nổ lực của ngành nông nghiệp xây dựng mục tiêu cụ thể để nâng cao chất lượng cây lúa. Đáng chú ý là chú trọng nâng cao hiệu quả sản xuất trên một đơn vị diện tích, cải thiện thu nhập cho người nông dân; chọn tạo, phát triển được bộ giống lúa có chất lượng ngon, năng suất cao, chống chịu sâu bệnh tốt, thích nghi điều kiện biến đổi khí hậu và quy trình công nghệ sản xuất tiên tiến nhằm nâng cao năng xuất, chất lượng và hiệu quả sản xuất; phát triển nông nghiệp hàng hóa bền vững; đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và thân thiện với môi trường…

Thời gian tới chúng ta xác định nhiệm vụ cần được ưu tiên tập trung nghiên cứu, giải quyết trước những vẫn đề như: Kéo dài thời gian tồn trữ sau thu hoạch, đa dạng hóa sản phẩm, giải pháp hỗ trợ sản xuất lúa an toàn theo VietGAP, GlobalGAP, sản xuất hữu cơ, nghiên cứu biện pháp ứng phó biển đổi khí hậu; tăng cường bồi dưỡng và đào tạo thêm các chuyên gia về các lĩnh vực chuyên môn (công nghệ sinh học, giống, công nghệ sau thu hoạch), tạo điều kiện để cán bộ nghiên cứu học tập, trao đổi thông tin… Ngoài ra cũng cần quy hoạch lại vùng sản xuất những giống đặc sản của tỉnh nhà thành vùng sản xuất chuyên canh, hàng hóa lớn, có sự đầu tư thích hợp về cơ chế, chính sách phát triển cây lúa ổn định lâu dài./.