Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo trong tháng 10/2023 bão và áp thấp nhiệt đới có khả năng xuất hiện từ 01-02 cơn, ảnh hưởng đến đất liền và sản xuất nông nghiệp. Lượng mưa trong tháng 10 vùng nam bộ dự kiến cao hơn từ 5 - 15% so với trung bình nhiều năm (TBNN); nhiệt độ trung bình cao hơn khoảng 0,5-10C TBNN. Đồng thời, hiện tượng El Nino sẽ tiếp tục duy trì đến hết năm 2023 và có thể kéo dài đến nửa đầu năm 2024, vì vậy có thể gây thiếu hụt lượng mưa trong các tháng cuối năm 2023 và ít mưa trong những tháng đầu năm 2024. Nguy cơ cao xảy ra tình trạng hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong mùa khô năm 2023-2024, đặc biệt tình trạng xâm nhập mặn có thể diễn ra từ sớm vào cuối năm 2023, đầu năm 2024.

Trước những dự báo bất lợi nêu trên, để chủ động và linh hoạt trong chỉ đạo sản xuất vụ lúa Đông Xuân 2023 - 2024 trên địa bàn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang xây dựng kế hoạch sản xuất vụ lúa Đông Xuân 2023 - 2024 cụ thể như sau:

1. Diện tích sản xuất:

Kế hoạch phân bố về diện tích, năng suất và sản lượng sản xuất lúa vụ Đông Xuân 2023 - 2024 cụ thể tại các đơn vị như sau:

2. Thời vụ gieo trồng

Căn cứ Thông báo số 52/TB-SNNPTNT ngày 06/10/2023 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang Lịch xuống giống vụ lúa Đông Xuân 2023-2024, cụ thể lịch thời vụ như sau:

- Đợt 1: Từ ngày 21 - 27/11/2023 (tức ngày 09 - 15/10 âm lịch). Đối với các khu vực có đê bao khép kín và hệ thống bơm thoát nước hoàn chỉnh đảm bảo tránh được ảnh hưởng của triều cường vào các tháng cuối năm và các vùng có nguy cơ xâm nhập mặn để hạn chế thấp nhất ảnh hưởng của hạn, mặn, thiếu nước tưới ở cuối vụ lúa.

Trong trường hợp El Nino ảnh hưởng mạnh, nước lũ thấp và mùa mưa kết thúc sớm, có thể bố trí lịch xuống giống từ ngày 23 - 29/10/2023 (tức ngày 09 - 15/9 âm lịch).

- Đợt 2: Từ ngày 19- 25/12/2023 (tức ngày 07 - 13/11 âm lịch) đối với trà lúa Đông Xuân chính vụ trên địa bàn tỉnh.

- Đợt 3: Từ ngày 17 - 23/01/2024 (tức ngày 07 - 13/12 âm lịch). Đối với vùng trũng thấp, nước lũ rút chậm hàng năm gieo sạ trễ.

Đây là lịch thời vụ đề xuất chung cho cả tỉnh, tùy theo tình hình rầy nâu di trú và thời tiết, thủy văn; Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các huyện, Phòng Kinh tế thị xã, thành phố xây dựng lịch xuống giống riêng cho đơn vị phù hợp với thực tiễn sản xuất của địa phương theo nguyên tắc “né rầy”, né hạn mặn.

Bên cạnh đó, diễn biến mưa cuối mùa năm 2023 còn phức tạp, nông dân cần thường xuyên theo dõi thông tin dự báo thời tiết để hạn chế thấp nhất thiệt hại do mưa bão khi quyết định xuống giống.

 3. Các biện pháp kỹ thuật cần chú ý trong vụ lúa Đông Xuân 2023-2024

- Tăng cường sử dụng các giống thuần chủng, giống xác nhận. Đẩy mạnh cơ giới hoá khâu gieo sạ như sạ hàng, sạ thưa với lượng giống dưới 100 kg/ha hoặc cấy. Khuyến cáo xuống giống tập trung, đồng loạt trên từng cánh đồng theo lịch “né rầy” để hạn chế bệnh vàng lùn - lùn xoắn lá gây thiệt hại.

- Cần bón vôi (500-1.000 kg/ha) ngay đầu vụ, tăng cường sử dụng phân hữu cơ và các loại phân bón có chứa hàm lượng canxi, silic để giúp lúa tăng sức chống chịu với sâu, bệnh và hạn chế đổ ngã.

- Áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, các quy trình canh tác tiên tiến như “3 Giảm 3 Tăng”, “1 Phải 5 Giảm”, SRP, ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp, sử dụng chế phẩm sinh học trong quản lý sinh vật gây hại,...

- Các đối tượng như ốc bươu vàng, chuột, rầy nâu, bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá có khả năng gây hại mạnh vào đầu vụ, do đó cần tuyên truyền, hướng dẫn nông dân theo dõi ruộng thường xuyên và kiểm soát kịp thời.

- Hạn chế phun thuốc trừ sâu đối với trà lúa dưới 40 ngày sau sạ để bảo tồn thiên địch, tránh dịch hại bộc phát ở giai đoạn sau.

Hiện nay, tình hình thời tiết, thủy văn và rầy nâu, bệnh vàng lùn - lùn xoắn lá còn diễn biến rất phức tạp; khuyến cáo nông dân trên địa bàn tỉnh tuân thủ lịch xuống giống của địa phương, không được nóng vội xuống giống vụ Đông Xuân do khả năng rầy nâu mang mầm bệnh từ các tỉnh lân cận di trú đến ruộng lúa với mật số cao vào thời điểm đầu vụ

 4. Giống lúa

- Khuyến cáo bà con nông dân sử dụng hạt lúa giống cấp xác nhận trở lên, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng từ các cơ sở cung cấp giống uy tín.

- Về cơ cấu giống: Có thể xem xét lựa chọn các giống lúa chất lượng cao như: RVT, OM 18, OM 5451, ST 24, ST 25, Jasmine 85, OM 4900, Đài thơm 8…

5. Công tác tuyên truyền và chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật sản xuất

- Tuyên truyền, khuyến cáo bà con nông dân về việc tuân thủ lịch thời vụ được ngành chuyên môn địa phương hướng dẫn và sử dụng hạt lúa giống cấp xác nhận trở lên.

- Tăng cường vận động nông dân áp dụng cơ giới hóa đồng bộ như san phẳng đồng ruộng, áp dụng thiết bị hoặc máy sạ hàng và máy cấy, … để giảm lượng giống gieo sạ.

- Tổ chức triển khai thực hiện các mô hình sản xuất tiên tiến, hiệu quả trên địa bàn như: 3 Giảm 3 Tăng, 1 Phải 5 Giảm, SRP, IPM, sản xuất an toàn,..

- Hướng dẫn kỹ thuật để nông dân áp dụng nhằm giảm giá thành sản xuất thông qua giảm lượng giống gieo sạ, lượng phân bón hoá học và thuốc bảo vệ thực vật hoá học được sử dụng, ...Khuyến khích sử dụng các dạng phân Ure chậm tan để hạn chế thất thoát đạm.

- Tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, hữu cơ vi sinh. Chú ý bổ sung phân bón có chứa canxi và silic giúp cây lúa cứng cây, tăng sức chống chịu.

- Hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng, bón phân cân đối, quản lý nước tưới tiêu hợp lý, áp dụng kỹ thuật ngập – khô xen kẻ… Qua đó khuyến khích người dân ứng dụng kỹ thuật mới vào trong sản xuất, nhằm giảm chi phí giá thành sản xuất, đảm bảo năng suất và tăng thu nhập.